10.1 Ph¬ng ph¸p chuÈn ®é ®o
Ampe
Trong chuÈn ®é ®o ampe,
®iÓm kÕt thóc ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch quan s¸t sù biÕn ®æi cña cêng ®é dßng
®iÖn ®o gi÷a hai ®iÖn cùc (1 ®iÖn cùc chØ thÞ vµ 1 ®iÖn cùc so s¸nh hoÆc hai
®iÖn cùc chØ thÞ) nhóng trong dung dÞch kh¶o s¸t vµ duy tr× mét thÕ hiÖu kh«ng
®æi. Cêng ®é dßng ®iÖn nµy lµ mét hµm sè mµ biÕn sè lµ lîng dung dÞch chuÈn
®é thªm vµo
ThÕ cña ®iÖn cùc ®o cÇn
ph¶i ®ñ ®Ó ®¶m b¶o dßng khuÕch t¸n ®èi víi chÊt ®iÖn ho¹t.
M¸y
M¸y
gåm cã mét nguån cung cÊp ®iÖn thÕ ®iÒu chØnh ®îc vµ mét ®ång hå ®o microampe
nh¹y. HÖ thèng ®Ó ph¸t hiÖn nãi chung gåm mét ®iÖn cùc chØ thÞ (thÝ dô: §iÖn
cùc platin, ®iÖn cùc giät thuû ng©n, ®iÖn cùc cã ®Üa quay hoÆc ®iÖn cùc than)
ghÐp ®«i víi mét ®iÖn cùc so s¸nh
Cã
thÓ dïng m¸y cã 3 ®iÖn cùc, m¸y nµy ngoµi ®iÖn cùc chØ thÞ vµ ®iÖn cùc so s¸nh
cßn cã ®iÖn cùc bæ trî ph©n cùc.
C¸ch tiÕn hµnh
ChØnh
thÕ cña ®iÖn cùc chØ thÞ theo c¸c chØ dÉn trong chuyªn luËn riªng. LËp ®å thÞ
biÓu diÔn cêng ®é dßng ban ®Çu vµ c¸c gi¸ trÞ cêng ®é dßng kh¸c thu ®îc
trong khi chuÈn ®é, díi d¹ng mét hµm sè víi biÕn sè lµ lîng dung dÞch chuÈn
®é thªm vµo. Khi tæng lîng dung dÞch chuÈn ®é thªm vµo ®¹t xÊp xØ 80% thÓ tÝch
lý thuyÕt dung dÞch chuÈn ®é cÇn dïng ®Ó ®¹t ®iÓm t¬ng ®¬ng, thªm dung dÞch
chuÈn ®é kh«ng Ýt h¬n 3 lÇn liªn tiÕp ®Ó tiÕn dÇn tíi ®iÓm t¬ng ®¬ng. C¸c gi¸
trÞ thu ®îc nµy cÇn ph¶i ë trªn mét ®êng th¼ng. TiÕp tôc thªm dung dÞch chuÈn
®é ®Õn qu¸ ®iÓm t¬ng ®¬ng vµ l¹i thªm kh«ng Ýt h¬n ba lÇn liªn tiÕp dung dÞch
chuÈn ®é n÷a, c¸c gi¸ trÞ thu ®îc lÇn nµy ph¶i ë trªn 1 ®êng th¼ng kh¸c. §iÓm
kÕt thóc cña phÐp chuÈn ®é lµ giao ®iÓm cña hai ®êng th»ng nãi trªn.
Trong trêng hîp chuÈn ®é ®o ampe b»ng hai
®iÖn cùc chØ thÞ nªn ghi l¹i toµn bé ®êng cong chuÈn ®é vµ dïng ®å thÞ nµy ®Ó
x¸c ®Þnh ®iÓm t¬ng ®¬ng.
H×nh 10.1.S¬ ®å chuÈn ®é ®o Ampe
A: Nguån cung cÊp dßng cã thÕ kh«ng ®æi
B: Micro - ampe kÕ
C: §iÖn thÕ kÕ
D: Dung dÞch chuÈn ®é
E: §IÖn cùc bæ trî
F: §iÖn cùc chØ thÞ
G: §iÖn cù so s¸nh
H: KhuÊy tõ
10.2 Ph¬ng ph¸p
chuÈn ®é ®o ®iÖn thÕ
Trong
chuÈn ®é ®o ®iÖn thÕ, ®iÓm kÕt thóc cña chuÈn ®é ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch quan
s¸t sù biÕn ®æi hiÖu sè ®iÖn thÕ ®o ®îc gi÷a hai ®iÖn cùc (1 ®iÖn cùc chØ thÞ
vµ 1 ®iÖn cùc so s¸nh hoÆc hai ®iÖn cùc chØ thÞ) nhóng trong dung dÞch kh¶o
s¸t. Sù biÕn ®æi nµy nh lµ mét hµm sè mµ biÕn sè lµ lîng dung dÞch chuÈn ®é
thªm vµo. §iÖn thÕ thêng ®îc ®o ë cêng ®é dßng ®iÖn b»ng kh«ng hoÆc thùc tÕ
b»ng kh«ng.
M¸y
M¸y
®îc sö dông (m¸y ®o thÕ ®¬n hoÆc m¸y cã tæ hîp m¹ch ®iÖn tö) gåm cã mét von kÕ
cho phÐp ®äc ®îc tíi 1 mV.
Tuú
theo b¶n chÊt cña hîp chÊt cÇn ®Þnh lîng mµ chän ®iÖn cùc chØ thÞ, cã thÓ lµ
®iÖn cùc thuû tinh hoÆc ®iÖn cùc kim lo¹i (
Trong
chuÈn ®é acid kiÒm, trõ trêng hîp cã nh÷ng chØ dÉn kh¸c cña chuyªn luËn riªng,
ngêi ta thêng dïng ®iÖn cùc kÐp thuû tinh - calomel hoÆc thuû tinh - b¹c -
b¹c clorid.
C¸ch tiÕn hµnh
LËp
®å thÞ biÓu diÔn nh÷ng biÕn ®æi vÒ ®iÖn thÕ t¬ng øng víi lîng dung dÞch chuÈn
®é thªm vµo cho ®Õn vµ vît ®iÓm t¬ng ®¬ng gi¶ ®Þnh. §iÓm kÕt thóc cña chuÈn
®é t¬ng øng víi ®iÓm mµ ë ®ã cã sù thay ®æi ®ét biÕn vÒ ®iÖn thÕ.